2.4 Precipiterende of uitlokkende factoren

Daarnaast kunnen vrijwel alle lichamelijke stoornissen een delier veroorzaken.  Dan spreken we over de precipiterende of uitlokkende factoren. Denk bijvoorbeeld maar aan een acuut trauma zoals een heupfractuur of een heelkundige ingreep.  

Elk van de factoren in onderstaande figuur kan op zich een delier veroorzaken. Het mooie is dat jij als zorgverlener met behulp van preventieve maatregelen (zie 2.8) de invloed van deze factoren op het ontstaan van een delier aanzienlijk vermindert!

Je merkt het al.… het is een lange lijst van factoren die een delier kunnen veroorzaken bij een zorgvrager. Het is dan ook erg belangrijk om iedere individuele zorgvrager te observeren en aandacht te hebben voor het risico op het ontstaan van een delier! Daarom: observeer je zorgvragers DAGELIJKS op plotse veranderingen in hun gedrag of schommelingen in hun toestandsbeeld.
Kijk naar wijzigingen in: 

  • cognitieve functie: vb. de zorgvrager reageert trager op aanspreking;
  • waarneming: vb. visuele of auditieve hallucinaties;
  • fysieke functie: vb. rusteloosheid, verminderde mobiliteit, verandering in eetlust;
  • sociaal gedrag: vb. verminderde interactie, veranderd gedrag zoals agressie.

 Tenslotte is het belangrijk dat je weet dat het risico op delier zal vergroten bij:

  • het gebruik van fysieke fixatiemiddelen; 
  • gedwongen bedrust of verminderde mobiliteit; 
  • wijzigingen in het medicatieschema, zowel bij het toevoegen als het afbouwen van medicatie; 
  • het (langdurig) gebruik van sondes en katheters.